مهاجرنیا: در «تحوّل مطلوب انقلاب اسلامی»، عناصر مادّی و معنوی تفکیک ناپذیرند
تاریخ انتشار: ۲۷ مرداد ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۴۸۸۷۵۸
رئیس اندیشکده مطالعات انقلاب اسلامی طلوع مهر: تفکیک و تقسیمبندی عناصر قوامبخش جامعه اسلامی به بخش مادّی و معنوی، از اشتباهات تاریخی و فرهنگی جامعه ما است. انقلاب اسلامی میان این ابعاد همبستگی و اتحاد ایجاد کرد. - اخبار فرهنگی -
بهگزارش خبرگزاری تسنیم، دوازدهمین نشست از دهمین دوره کرسیهای آزاداندیشی با عنوان «راهبرد تحوّل؛ ضرورت گام دوم انقلاب اسلامی» به همت مجمع هماهنگی پیروان امام و رهبری استان قم و اندیشکده مطالعات انقلاب اسلامی طلوع مهر در دانشگاه طلوع مهر قم به صورت حضوری و مجازی برگزار شد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
حجت الاسلام والمسلمین محسن مهاجرنیا در این نشست گفت: در این جلسه میخواهیم درباره عناصر صوری و شکلی تحول صحبت کنیم. اگر بخواهیم تحول رخ بدهد، باید یک سری ساختارها، اشکال، صورتها و نهادها و مجموعه چیزهایی که در مناسبات و قدرت تأثیرگذارهستند، تغییر کنند. تا زمانی که اینها تغییروبهبود پیدا نکنند، تحول یا رخ نخواهد داد یا مطلوب نیست.
استاد فلسفه سیاسی حوزه و دانشگاه در تبیین عناصرصوری تحول گفت: در این خصوص در کشور دو دیدگاه داریم؛ یک دیدگاه معروف است به دیدگاه تفکیکی. این دیدگاه معتقد است که باید میان دانش دینی با دانشهای عقلی و پیرامونی، تفکیک قائل شد. میگویند دانش دین سرجای خودش؛ دانش فلسفه و عقل و ... هم سر جای خودش. اینها را نباید با هم تلفیق کرد. بعد از انقلاب این مکتب تفکیکی گسترش پیدا کرده است و درعرصه سیاست و جامعه هم حضور پیدا کرده است.
وی افزود: امروزه این دیدگاه اعتقاد دارد که نه فقط میان دانشها، بلکه باید میان عرصههای مختلف زندگی از جمله میان سیاست و سیاستورزی با اقتصاد و با دین تفاوت قائل شد وهر کدام از اینها باید سرجایش کارش را انجام بدهد. اقتصاد کار خودش را انجام دهد، دین هم کار خودش را میکند. اقتصادی که دین توصیه کرده است هم کار خودش را میکند. بنابراین میگویند اینها را باید از هم تفکیک کرد.
استاد حوزه و دانشگاه سپس افزود: درمقابل دیدگاه تفکیکی، دیدگاه دیگری وجود دارد که معتقد است تحول درهمه ابعاد و زوایا لازم است؛ یعنی در بخشهای اقتصاد، سیاست، فرهنگ، اخلاق و... باید به موازات هم تحول رخ بدهد تا ما بگوییم وضع متحول شد. والّا اگر مثلاً ما به لحاظ اخلاقی یا فرهنگی خوب شویم، ایمان و معنویت و دین هم رشد کند ولی اقتصاد عقب بماند، یعنی تحول مثبت ایجاد نشده است. لذا همه این ابعاد را باید مدنظر قرار داد.
رئیس اندیشکده مطالعات انقلاب اسلامی طلوع مهر افزود: تفکیک وتقسیمبندی عناصر قوامبخش جامعه اسلامی به بخش مادّی و معنوی، از اشتباهات تاریخی و فرهنگی جامعه ما است. انقلاب اسلامی میان این ابعاد همبستگی و اتحاد ایجاد کرد. دین و معنویّت و تقوا، امور انتزاعی بریده از واقعیت های عینی اقتصاد و سیاست جامعه نیستند. تقوا و معنویت واقعی انقلاب اسلامی را باید در درون اقتصاد و مدیریت اقتصادی و راهبردهای سیاست یافت. بنابراین در«تحوّل مطلوب انقلاب اسلامی»، عناصر مادّی و معنوی تفکیک ناپذیرند.
مهاجرنیا: گفتمان دنیای امروز رقابت "لیبرال دموکراسی غربی" و "گفتمان اسلامی" استوی سپس افزود: اگر میان اقتصاد و سیاست با دین و معنویت و تقوا جدایی بیافتند، دین و اقتصاد و سیاست هیچکدام مظهر انقلاب اسلامی نیستند. امروز تقوا در خطبههای نماز جمعه سفارش میشود اما آن را باید در دل مدیریت کلان مملکتداری و در اقتصاد مقاومتی و مدیریت جهادی و ساختارهای نظام و در رفتار کارگزاران نظام مشاهده کرد. اگر این چنین شد دیگر تلقی دوگانگی میان دین و سیاست و معنویت و اقتصاد و اخلاق و مشارکت وجود ندارد.
مهاجرنیا در ادامه افزود: بخشی از بحران های خواسته و ناخواسته امروز جامعه ریشه در این جداییسازیها دارد. منشأ اقتصاد اسلامی و سیاست اسلامی همانند منشأ دین و اخلاق و معنویت از مبادی، منابع و مبانی واحدی است. بنابراین هرگز میان اقتصاد توسعه یافته و سیاست کارآمد با دین تهافت و تباینی نباید باشد.
این استاد حوزه و دانشگاه بیان داشت: معنویت ما انتزاعی نیست و در خلأ شکل نمیگیرد. وقتی میگویند «اتقواالله»، تقوا داشته باشید، نمیگویند که تقوا یعنی بنشینید نماز بخوانید و روزه بگیرید. تقوا یعنی در مغازه نشستهاید گرانفروشی واحتکار نکنید، در اداره هستید اختلاس وخیانت نکنید و... همینها تقوا میشوند. یعنی تقوا گره خورده به آن بخشی که اسم آن را مادیّات میگذارند.
مهاجرنیا افزود: در اول نهج البلاغه مرحوم سید رضی درباره ویژگی های حضرت امیر (ع)میگوید حضرت در روز شمشیر میزند، در همان حال عبادتش، نماز شب اش، گریههایش و معنویت او هم ترک نمیشود و معنویت را در کنار شمشیر میبیند. پیامبر اکرم(ص) فرمود:«الجَنَّةُ تَحتَ ظِلال السُّیُوف؛ بهشت زیر سایهی شمشیرها است». یعنی مظهر مادی جنگ و خشونت که شمشیر است، همین عین معنویت است. یعنی ضربه ذوالفقار امیرالمؤمنین، کاری می کند که افتخار جنّ و انس میشود.
وی افزود: وقتی ما میگوییم تحول، یعنی در همه بخشها باید رخ بدهد، وقتی میگوییم اقتصاد درست شود یعنی اقتصاد اسلامی و معنوی درست شود. اقتصادی که شما ماده و مال و ثروت را جدای از دین و معنویت نمیبینید. اصلاً اینها وسائل معنویت هستند. طبق روایت «من لا معاش له لا معاد له» شما اگر پول و اقتصاد نداشته باشید، معنویت هم نیست یعنی شکم گرسنه دین ندارد.
حجتالاسلام مهاجرنیا: پذیرش هویت و موجودیت ایران از اصول موضوعه انقلاب استوی سپس گفت: از منظر دین همین چیزی که اسم آن را مادّی میگذارند، مقومات و شالوده اصلی جامعه اسلامی و جامعه دیندار هستند. راجع به خود اقتصاد، سوره نساء، آیه 5 میفرماید که «وَ لا تُؤْتُوا السُّفَهاءَ أَمْوالَكُم» اموال خود را دست آدمهای سفیه و کمعقل و دیوانه ندهید. چرا؟ «الَّتی جَعَلَ اللَّهُ لَكُمْ قِیاماً» این اموال برای شما قیام هستند یعنی مقوم و شالوده هستند. اساس جامعه اسلامی و معنویت و دین هستند.
مهاجرنیا بیان داشت: در سوره اسراء آیه 6میفرماید:«وَ أَمْدَدْناكُمْ بِأَمْوالٍ وَ بَنین» ما شما را به وسیله اموال، به وسیله اقتصاد، به وسیله همه آن چیزی که دارایی و مالکیت برای آنها حساب میشود، ما شما را کمک کردیم که اینها را داشته باشید. یعنی خود خدا میخواهد ما اینها را داشته باشیم.
این استاد حوزه و دانشگاه افزود: حضرت ابراهیم(ع) وقتی در مکه خانه خدا راساخت، گفت:«رَبِّ اجْعَلْ هذا بَلَداً آمِنا» خدایا این شهر را یک شهر با امنیت و آرامش قرار بده. مردمی که اینجا زندگی میکنند آرامش داشته باشند. دعای اولیهای درباره معنویت و عبادت نیست، درباره امنیت است، چرا؟ چون امنیت مهمتراز دین است. شما امنیت نداشته باشید، دین هم نمیتوانید داشته باشید.
وی سپس ادامه داد: دعای بعدی حضرت ابراهیم این بود که بعد از آرامش روحی و روانی، دراینجا آسایش اقتصادی و رفاهی هم قرار بده. «وَ ارْزُقْ أَهْلَهُ مِنَ الثَّمَراتِ» رزق و روزی دنیایشان را هم درست کن. یعنی دعا کرد اینها را درست کن. در مرحله بعد فرمود:«رَبِّ اجْعَلْنِی مُقِیمَ الصَّلَاةِ» خدایا ما را جزء اقامهکنندگان نماز هم قرار بده. چون اگر اینجا آرامش و آسایش اقتصادی نباشد اصلاً انسانها اینجا جمع نمی شوند تا نماز بخوانند.
مهاجرنیا افزود: در سوره قریش می فرماید:«الَّذی أَطْعَمَهُمْ مِنْ جُوعٍ وَ آمَنَهُمْ مِنْ خَوْف». خداوند کسی است که قریشیان را از گرسنگی نجات داد. وضعیت اقتصادی آنها را درست کرد.این آیه میگوید خود خدا اقتصاد آنها را درست کرد. یعنی اقتصاد آنها معنوی و در کنارخدا است. اصلاً فاعل آن خدا است. «وَآمَنَهُمْ مِنْ خَوْف» اقتصاد آنها را درست کرد، امنیت هم به آنها داد.
وی افزود: در آیه دیگر میفرماید:«وَهُوَالَّذی یُرْسِلُ الرِّیاحَ بُشْراً بَیْنَ یَدَیْ رَحْمَتِهِ حَتَّى إِذا أَقَلَّتْ سَحاباً ثِقالاً سُقْناهُ لِبَلَد» خداوند کسی است که دنبال آباد کردن زندگی اقتصادی است. همین چیزی که ما اسم آن را مادّی میدانیم، این زمین مرده را خداوند به وسیله بارانی که میفرستد حیات میدهد. آن را سیرابش میکند. بنابراین خدا کسی است که این اقتصاد را میسازد و همه این کارها انجام می دهد و «فَأَخْرَجْنا بِهِ مِنْ كُلِّ الثَّمَرات» و انواع میوهها را از همین زمین تولید میکند.
مهاجرنیا افزود: در آیه ای دیگر میفرماید: «هُوَ أَنْشَأَكُمْ مِنَ الْأَرْض» خداوند شما را از زمین خلق کرد «وَ اسْتَعْمَرَكُمْ فیها» و شما را مأمور کرد و دستور داد تا زمین را آباد کنید. نفرمود دنیا را رها کنید«وَ اسْتَعْمَرَكُمْ فیها» آبادش کنید، یعنی تحول ایجاد کنید. تحول در غیب نیست، تحول لزوماً معنویت نیست. نقطه شروع تحول از همین زندگی باید شروع شود و بالا برود.
وی سپس افزود: روایتی از امام باقر (ع) نقل شده که حضرت درباره درهم و دینارها، فرمودند: «وَ بِهَا تَسْتَقِیمُ شُئُونُهُمْ» به وسیله همینها اقتصاد امور جامعه اسلامی سامان پیدا میکند و به سر و سامان میرسد. «وَ مَطَالِبُهُمْ» و مطالبات مردم، نیازهای مردم، خواستههای مردم از طریق همین اقتصاد به سروسامان میرسد.
مهاجرنیا بیان داشت: بنابراین تحول باید در همه ابعاد باشد، بُعد اقتصادی به هیچ وجه از بُعد معنوی جدا نیست و وقتی ما میگوییم که با راهبرد تحول میخواهیم به سمت اهداف متعالی حرکت کنیم، یعنی ضمن اینکه دین، معنویت، اخلاق، فرهنگ و... رشد میکنند، بخش اقتصادی هم باید رشد کند. اینها مرکب هستند، اگر این مرکب همراه شما نباشد، شما نمیتوانید به مقصد برسید.
مهاجرنیا: همه قبض و بسطهای جامعه بر اساس قانون و نظم ناشی از آن استاین استاد حوزه و دانشگاه افزود: دوسوم بحثهای فقهی ما بحثهای اقتصادی هستند. اقتصادی که دین تکلیف آن را روشن میکند. اقتصاد جدا افتاده از دین نیست، یعنی خود شریعت و شارع مقدس حکم اموال اقتصادی، مزارعه، مساقات، خمس، زکات، انواع صدقات، انواع کفارهها را مطرح می کند، اینها همه بحثهای مادّی هستند. دین تکلیف مجموعه اینها را مشخص میکند. یعنی اقتصاد ما اقتصاد دینی است، اگر احکام دین را از آن بگیرید، دیگر مادّی محض می شوند و چیزی میشود که تفکیکیها به آن دامن میزنند.
وی در پایان گفت: مقام معظم رهبری در اول امسال در مشهد مقدس فرمودند که باید تحول رخ بدهد، منظور این نبود که فقط اقتصاد ما خوب شود وبه اخلاق و دین و معنویت توجه نشود، یا فقط دین و معنویت و اخلاق درست شوند ولو اقتصاد خراب باشد. منظور، تحول در همه اینها است. بنابراین در بحث تحول ما باید ابعاد مختلف مادی و معنوی را با هم ببینیم و هرگونه تفکیک میان اینها، خلاف دین و خلاف تحول مطلوب انقلاب اسلامی است.
انتهای پیام/
منبع: تسنیم
کلیدواژه: فلسفه انقلاب اسلامی جهاد تبیین فلسفه انقلاب اسلامی جهاد تبیین استاد حوزه و دانشگاه انقلاب اسلامی جامعه اسلامی دین و معنویت داشته باشید دین و معنوی طلوع مهر رخ بدهد دین هم
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.tasnimnews.com دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «تسنیم» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۴۸۸۷۵۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
بررسی سیر تحول هنرهای قرآنی/ اهمیت نگاه میراث فرهنگی به هنر قرآنی
به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از روابطعمومی نگارخانه ترانه باران، نشست تخصصی «سیر تحول هنرهای قرآنی بعد از پیروزی انقلاب اسلامی» در راستای اهداف پژوهشی نخستین نمایشگاه تخصصی هنرهای قرآنی «روایت باران» عصر جمعه ۷ اردیبهشت، با حضور اساتید، دانشجویان، خوشنویسان و علاقهمندان به هنرهای قرآنی در فرهنگسرای نیاوران برگزار شد.
این نشست تخصصی با سخنرانی سجاد محمد یارزاده رییس دانشگاه هنرهای اسلامی ایرانی فرشچیان، مهدی خانکه استادیار و رییس مدرسه عالی مهارتی دانشگاه فرشچیان، مهدی محمدی استادیار و مدیر گروه هنرهای سنتی و صنایع دستی دانشگاه سوره و محبوبه کاظمی دولابی مدیر نگارخانه ترانه باران همراه بود.
عملکرد مطلوب بخش خصوصی نسبت به بخش دولتی در حوزه هنرهای اصیل ایرانی و اسلامی
سجاد محمد یارزاده رییس دانشگاه هنرهای اسلامی ایرانی فرشچیان در این نشست با اشاره به عملکرد مطلوب نگارخانه ترانه باران به عنوان بخش خصوصی نسبت به بخش دولتی در حوزه هنرهای اصیل ایرانی و اسلامی گفت: دلیل این موفقیت این است که کسی که عاشق این هنرها باشد میتواند موفق عمل کند، هنرهای قدسی مرز ندارند. البته طبیعی است که باید به معیشت هنرمندان و اقتصاد هنر هم توجه شود.
وی با اشاره به اینکه هنرمندی که به سمت هنر اصیل برود ماندگار خواهد بود، گفت: یکی از رموز ماندگاری هنر و هنرمند رجوع به متون مرجع است و قرآن یکی از متون مرجع محسوب میشود.
در دل قرآن فضای گفتوگوی بسیاری درباره هنر وجود دارد
در ادامه نشست مهدی محمدی استادیار و مدیر گروه هنرهای سنتی و صنایع دستی دانشگاه سوره با اشاره به اینکه در دل قرآن فضای گفتوگوی بسیاری درباره هنر وجود دارد، بیان کرد: در هیچ کدام از آیات قرآن هنر تقبیح نشده است. در واقع هنر و شعر مورد توجه هستند.
کلیت قرآن یک اثر هنری شاخص است
مهدی خانکه استادیار و رییس مدرسه عالی مهارتی دانشگاه استاد فرشچیان نیز سخنان خود را با محوریت الهی نگاری ادامه داد و با بیان اینکه کلیت قرآن یک اثر هنری شاخص است، گفت: ادبیات نخستین تجلی الهی نگاری است اما در مورد آیات قرآن، ما درباره محکمات تصویرگری نداریم. آثار موجود در این زمینه نشان میدهد هنرمندان بیشتر نسبت به متشابهات و بخشهایی که روایات متعدد از آنها نقل شده توجه نشان داده و علاقهمند به خلق آثار هنری در شاخههای مختلف بوده و هستند.
وی با نمایش آثار هنرمندان حوزه نگارگری با موضوع معراج، مباهله، عاشورا و همچنین چند اثر از استاد فرشچیان با استناد به آیات و روایات مانند پنجمین روز آفرینش، ضامن آهو و ... گفت: بعد از دوره صفویه است که هنرمندان و عرفا فرصت پیدا کردند تا متشابهات را در قالب رشتههای مختلف هنری روایت کنند.
در ادامه این نشست خانکه و یارزاده ابراز امیدواری کردند که برگزاری چنین نشستهایی بتواند ارتباط بین گالری ها، بازار هنر و دانشگاه را تقویت کنند.
نگاه میراث فرهنگی به هنرهای قرآنی بسیار مهم است
محبوبه کاظمی دولابی مدیر نگارخانه ترانه باران نیز در پایان این نشست به دلیل برگزاری نمایشگاه تخصصی هنرهای قرآنی «روایت باران» اشاره کرد و گفت: بعد از هتک حرمتی که سال گذشته به قرآن مجید به عنوان فرهنگ اسلامی ما شد، به عنوان مدیر تنها نگارخانه تخصصی هنرهای ایرانی اسلامی وظیفه خود دانستم که به زبان هنر نسبت به این هتک حرمت واکنش نشان دهم، نتیجه آن برگزاری نمایشگاه فاخر «روایت باران» بود. اگر به حریم فرهنگی هر کشوری در جهان توهین شود، فرد فرد آن کشور اعتراض خواهند کرد و صدای آن را به گوش جهانیان خواهند رساند.
وی بیان کرد: از این رو آمادگی آن را داریم که نمایشگاه تخصصی هنرهای قرآنی را در کشورهای دیگر هم برگزار کنیم. مهمترین رسالتی که ما داریم این است که حلقههایی که میتواند در این زنجیره نقش داشته باشد را به هم متصل کنیم. چون با هر تفکر و اندیشهای همه ما برای قرآن احترام قایل هستیم و دوست داریم به بهترین شکل ممکن در دنیا فعالیتهای ترویجی انجام دهیم که علاوه بر تاثیرگذاری در حوزه فرهنگ ایرانی اسلامی، میتواند به موضوع معاش هنرمندان این حوزه هم توجه کند.
کاظمی با اشاره به اهمیت کتابت قرآن مجید گفت: هنرهای سنتی به ویژه خوشنویسی، هنری نیست که هنرمند در آن ظرف چند سال بتواند به درجه استادی برسد و دههها طول میکشد. بسیار خوشحالم میبینم هنرمندانی داریم که تمام عمر خود را صرف هنری کردهاند که نتیجه آن میتواند کتابت کلمات نورانی قرآن مجید باشد.
کد خبر 6089607